Een gesprek over identiteit met Mode-filosoof, duizendpoot en Gastmeester Aynouk Tan

In gesprek met gastmeester Aynouk Tan (1982). In september verzorgt zij een tweedelig gastcollege tijdens de Bildung master waarin de studenten de relatie tussen uiterlijk en identiteit gaan onderzoeken en ervaren. Tan gebruikt mode en kleding als middel om identiteitsthema’s en queer politiek aan te kaarten.

‍

‍Wat doe je precies?

Mijn praktijk beweegt zich rondom identiteitspolitiek en diversiteit - via de kleren die we dragen probeer ik de wereld te duiden. Men noemt mij ook wel een ‘mode-filosoof’. Ik gebruik kleding als middel voor culturele analyse. Via kleding en het uiterlijk probeer ik de mens te begrijpen en te analyseren.  Ik werk als journalist, docent, moderator, adviseur, curator voor o.a. AFK, LINDA en het Stedelijk.

‍

‍Wat ga je doen als gastmeester?

‍Tijdens een tweedelige workshop neem ik de bildungstudenten mee in het systeem van kleding. Hun kledingvoorkeur is namelijk niet neutraal, het is ingebed in een groter systeem. Vaak raken studenten in de weerstand omdat ze zichzelf op een bepaalde manier willen zien en uitdrukken. Maar ik ga ze uitdagen en hoop dat ze de kracht en moed vinden om anders naar zichzelf te kijken.

‍

''Ik ga de studenten uitdagen en hoop dat ze de kracht en moed vinden om anders naar zichzelf te kijken.''

‍

Waarom is het een probleem dat we met onze kleding identificeren?

Wij leven in een hetero normatieve, koloniale en patriarchale samenleving en dat kan je duidelijk terugzien in kleding. We hebben waarden aan kleding gekoppeld en identificeren ons daar (onbewust) mee. Wij handelen naar normen en categorieën en daar probeer ik mensen bewust van te maken. Neem bijvoorbeeld traditionele vrouwenkleding: rokjes, panties, of hakken - eigenlijk alles wat als ‘vrouwelijk’ wordt gezien - worden over het algemeen niet gedragen door mannen. Als ze dit wel doen dan worden ze vaak belachelijk gemaakt, oftewel ‘ze dalen in waarden’. We hebben dergelijke noties geïnternaliseerd en projecteren dat op onszelf en anderen. Als je daarvan afwijkt ontstaat er schaamte - dat is het gevolg van een disciplinerend systeem. Ik probeer dat door bijvoorbeeld mijn eigen kleding te ontwrichten. Kleren zijn in die zin een toegankelijk middel omdat er geen mens is die zich niet aankleedt - het is ontzettend persoonlijk. Vanuit zoiets tastbaars wordt het makkelijker om na te denken over economische en maatschappelijke systemen, de gevolgen daarvan (vervuiling, arbeidsomstandigheden) en je dagelijks functioneren daarin.

‍

''We hebben waarden aan kleding gekoppeld en identificeren ons daar (on)bewust mee.''

‍

Waar identificeer jij je mee?

‍Met queer zijn. Ik ben grofweg tegen categorisatie. Zo noemen de meesten zich man of vrouw terwijl er wel 30 verschillende genders zijn. Ik ben ervan bewust dat we ons met íets moeten identificeren. We zijn niet zo authentiek als we denken. De mens is ultiem in staat tot verandering, kijk bijvoorbeeld naar de skinny jeans die we tien jaar geleden nog belachelijk vonden. Ik probeer te veranderen waarmee we ons identificeren.

‍

‍Wat zegt jouw kleding over jou?

Ik wil graag ontwrichten - in die zin zijn de provo’s een grote inspiratiebron - het persoonlijke met het politieke verbinden en de verbeelding centraal stellen. Ik wil spelen als een kind en laten zien dat er meer mogelijk is dan we denken. Niet alleen omdat het bevrijdend kan werken, maar ook omdat het maatschappelijk belangrijk is. Mode is een verkleedkist en geen keurslijf! We beperken ons zeer door vast te houden aan normen en categorieën. Bovendien zijn de gevolgen structureel desastreus.

‍

''Ik wil laten zien dat er meer mogelijk is dan we denken.''

‍

Ben je altijd zo rebels en uitgesproken?

Ik kom proactief en provocerend over, maar dat komt doordat ik mij heb geschaamd voor wie ik ben. Het ideaalbeeld dat heerst en de druk van de prestatiemaatschappij hebben er aan bijgedragen dat ik mij vaak niet thuis heb gevoeld in deze wereld. Door die kwetsbaarheid heb ik mij moeten losbreken van dit systeem.

‍

Tijdens de module identiteit zal Aynouk een aantal gastcolleges verzorgen. Meer informatie over het halfjaarprogramma vind je hier. Benieuwd of dit iets is voor jou? Vraag een persoonlijk adviesgesprek aan met onze onderwijsadviseurs.